Strona główna
english
polski

Odwet Górski i Polska Armia Odwet


Zbigniew Makusz-Woronicz, ur.1916- zm. 1981 Przed wojną zawodowy oficer wywiadu wojskowego. Brał udział w wojnie obronnej 1939 roku, 6 Pułk Strzelców Podhalańskich. W czasie drugiej wojny światowej w konspiracji ZWZ-AK, dowódca tzw. grupy likwidacyjnej ZOM, szef kontrwywiadu przy sztabie AK Okręgu Lwowskiego. Po wyzwoleniu w sztabie gen. Okulickiego. Dwukrotnie aresztowany (w 1946 i 1950, dwukrotnie zwolniony z braku dowodów). Na początku 1951 roku przybył do Kamienicy i zamieszkał u Mariana Kukawskiego, aby założyć tajną, patriotyczną, antykomunistyczną organizację. Uważał, że wkrótce wybuchnie konflikt zbrojny pomiędzy zachodem a ZSRR i że należy „stworzyć kadrową organizację nielegalną, która by mogła wystąpić czynnie”. Organizacja miała działać na Podhalu i Podkarpaciu i miała początkowo nazywać się Obszar Górski Odwet. Do czasu aresztowań członków Odwetu Górskiego powstały struktury na terenie prawie całego pow. limanowskiego i gminy Podegrodzie pow. nowosądecki. Został aresztowany 9 maja 1952 roku. W 1953 skazany na trzykrotną karę śmierci, którą wstrzymano ze względu na orzeczenie lekarskie stwierdzające chorobę psychiczną. Na mocy wniesionej rewizji WSN zamienił karę na dożywocie. W 1956 na podstawie amnestii zmniejszono karę do 12 lat. Zwolniony w 1958, ponownie aresztowany w 1964 roku. W latach 70. utrzymywał regularny kontakt z Leszkiem Moczulskim. W latach 1979–1980 był konspiracyjnym członkiem KPN. Zmarł 30 listopada 1981.
Zbigniew Makusz-Woronicz, ur. 2 maja 1916 w Granicy k/Dąbrowy Górniczej, pow. Będzin. Ukończył szkołę średnią w Olkuszu, a następnie szkołę podchorążych w Przemyślu. Przed wojną zawodowy oficer wywiadu wojskowego. Brał udział w wojnie obronnej 1939 roku, 6 Pułk Strzelców Podhalańskich. W czasie drugiej wojny światowej w konspiracji ZWZ-AK, dowódca tzw. grupy likwidacyjnej ZOM, szef kontrwywiadu przy sztabie AK Okręgu Lwowskiego. Po wyzwoleniu w sztabie gen. Okulickiego. Po wojnie pracował w Olkuszu w Państwowym Urzędzie Samochodowym oraz jako kierownik Zespołu Artystycznego Pieśni i Tańca w Bytomiu. Dwukrotnie aresztowany (w 1946 i 1950, dwukrotnie zwolniony z braku dowodów). W latach 50. Mieszkał w Gliwicach przy ul. Skowrończej 6.

Na początku 1951 roku przybył do Kamienicy i zamieszkał u Mariana Kukawskiego (kierownika tartaku w Kamienicy), aby założyć tajną, patriotyczną, antykomunistyczną organizację. Uważał, że wkrótce wybuchnie konflikt zbrojny pomiędzy zachodem a ZSRR i że należy „stworzyć kadrową organizację nielegalną, która by mogła wystąpić czynnie”. Organizacja miała działać na Podhalu i Podkarpaciu i miała początkowo nazywać się Obszar Górski Odwet. Do czasu aresztowań członków Odwetu Górskiego powstały struktury na terenie prawie całego pow. limanowskiego i gminy Podegrodzie pow. nowosądecki. Makusz obrał pseudonim Montana. Najpierw zwerbował na początku lipca 1952 do Odwetu Mariana Kukawskiego i nadał mu pseudonimy Krzywonos oraz Sowa, przyjął od niego przysięgę, później Marię Adamczyk, pseud. Szarotka, i Franciszka Króla, pseud. Skalny. W listopadzie 1952 roku do organizacji wstąpił i złożył przysięgę Zygmunt Joniec, pseud. Jaworz, Stanisław Mamak, pseud. Zewgór, i inni.

Został aresztowany 9 maja 1952 roku. W 1953 skazany na trzykrotną karę śmierci, którą wstrzymano ze względu na orzeczenie lekarskie stwierdzające chorobę psychiczną. O symulacji choroby psychicznej przez Zbigniewa Makusza-Woronicza wie jedynie współwięzień z celi płk. Franciszek Niepokólczycki. Na mocy wniesionej rewizji WSN zamienił karę na dożywocie. W 1956 na podstawie amnestii zmniejszono karę do 12 lat. Zwolniony w 1958, ponownie aresztowany w 1964 roku. Współpracował jako chałupnik z Cepelią, a w latach 1964–1965 był podleśniczym w Nadleśnictwie Zawadzkie w OZLP w Opolu. Później zajmował się popularyzacją wiedzy przyrodniczej. W towarzystwie oswojonych zwierząt jeździł po kraju i pod pseudonimem Szary Niedźwiedź wygłaszał odczyty. W 1976 wyjechał prywatnie na IV Międzynarodową Konferencję poświęconą ochronie i hodowli niedźwiedzi do Kalispell (Montana, USA), gdzie prezentował swe doświadczenia wyniesione z hodowli niedźwiedzi. Od 1978 organizował prywatny Zoologiczny Ośrodek Badawczy Ursus arctos L. (Osadę Szarego Niedźwiedzia) w Rzędowie koło Opola. W latach 70. utrzymywał regularny kontakt z Leszkiem Moczulskim. W latach 1979–1980 był konspiracyjnym członkiem KPN (wg. ustaleń SB działał pod pseudonimem Konrad i zajmował się kontrwywiadem). Od 1981, poważnie chory, działa jawnie (odpowiadał m.in. za kontakty KPN z zagranicą). Zmarł w Ośrodku nad Turawą 30 listopada 1981 r. Pogrzeb odbył się 03.12.1981 r. na Cmentarzu Komunalnym w Opolu – Półwsi.

Pliki do pobrania: