Odwet Górski i Polska Armia Odwet

Odwet Górski – polska patriotyczna, niepodległościowa organizacja antykomunistyczna, działająca od czerwca 1951 do maja 1952 roku na terenie powiatu limanowskiego, a także nowosądeckiego. Dowódcą Odwetu Górskiego był Zbigniew Makusz-Woronicz pseud. Montana. Głównym miejscem spotkań (siedzibą sztabu) był budynek państwowego tartaku w Kamienicy, powiat limanowski, a najważniejszymi zadaniami organizacji były: konsolidacja środowisk patriotycznych, antykomunistycznych, zbieranie informacji o antypolskiej, komunistycznej działalności poszczególnych osób oraz organizacji czy instytucji w celu przekazania ich aliantom (Stany Zjednoczone, Wielka Brytania).

Zasadniczym celem członków Odwetu Górskiego było odzyskanie przez Polskę niepodległości. Nie posiadamy obecnie informacji, czy Odwet Górski był oddolnym ruchem patriotycznym, czy powstał z inspiracji służb specjalnych w celu zniszczenia, zastraszenia polskich patriotów z terenu powiatu limanowskiego i nowosądeckiego. Od 24 kwietnia do 9 maja 1953 roku aresztowano 40 osób. Zapadło 17 wyroków, 2 osoby otrzymały wyrok śmierci, 3 osoby dożywocie, 1 osoba – 15 lat więzienia, 3 osoby – 13 lat, 1 osoba – 12 lat, 2 osoby – 10 lat, 1 osoba – 8 lat, 2 osoby – 2 lata, 1 osoba – 1 rok. Odnośnie pozostałych 23 aresztowanych osób obecnie nie mamy danych.

Organizację Odwet Górski rozpracowywał Wydział III Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie, zakładając sprawę agenturalną pod kryptonimem Tartak. Do aresztowania członków Odwetu Górskiego przyczynili się pozyskani Tajni Współpracownicy: Woda (Rybka Stanisław, ojciec Jan, matka Zofia Migacz, ur. 1 maja 1919 w Łącku, zam. Kamienica 245), Jesion (?), Kuba (Ajdukiewicz Mieczysław, ojciec Władysław, matka Barbara Jędrzejek, zam. Nowy Sącz, Ogrodowa 70, związany z grupą Dymla Wiarusy i z grupą Srebrnego), Wicher (Śmierciak Franciszek, ojciec Tomasz, matka Aniela Matusiak, ur. 8 września 1922 w Bulowicach, pow. Bielsko-Biała, zam. Mordarka 169, żołnierz AK/BCH), Kołowski (?), Kalina (Józef Opyd syn Wawrzyńca, Kamienica), Szary (?) oraz pracownicy PUBP w Limanowej i Nowym Sączu oraz Departamentu III MBP.

Polska Armia Odwet – tajna niepodległościowa organizacja o charakterze zbrojnym i partyzanckim, pod koniec swojego istnienia antykomunistyczna grupa przetrwania. Powstała na Sądecczyźnie jesienią 1951, działała do 10 lipca 1955 roku. Dowódcą organizacji był Stanisław Perełka, pseud. Dębiński. Powstała z inspiracji dowódcy Odwetu Górskiego Zbigniewa Makusza Woronicza, pseud. Montana, który zakładał, że Odwet będzie składał się z kilku oddziałów i działał w kilku powiatach. Polska Armia Odwet była ostatnim partyzanckim oddziałem antykomunistycznym na terenie ziemi limanowskiej, sądeckiej oraz nowotarskiej.

Pliki do pobrania:

Aktualności

Ks. Julian Wójtowicz - Odwet Górski

Ks. Julian Wójtowicz, ur. 19 lutego 1928 roku Porąbce Uszewskiej, pow. Brzeski, w rodzinie rolniczej, syn Michała i Anieli z domu Musiał. Uczęszczał do Seminarium Duchownego w Tarnowie, studia ukończył 29 kwietnia 1951 roku i tego dnia otrzymał święcenia kapłańskie. 10 lipca 1951 rozpoczął posługę jako wikariusz w parafii w Kamienicy, a od września 1951 był również katechetą w szkołach w Kamienicy i Szczawie. W październiku 1951 został wtajemniczony przez księdza proboszcza Jana Lecha w działalność Odwetu Górskiego. Aresztowany 5 maja 1952 roku. Skazany wyrokiem Rejonowego Sądu Wojskowego w Krakowie z 19 października 1953 roku na karę 8 lat więzienia, utratę praw publicznych i obywatelskich na 3 lata oraz przepadek całego mienia. Ks. Julian Wójtowicz był jednym z najmłodszych współpracowników Odwetu Górskiego. W chwili aresztowania miał zaledwie 25 lat. Przebywał w więzieniach na Montelupich w Krakowie i w Wiśniczu. Był bestialsko torturowany – bity do utraty przytomności, w zimie przetrzymywany w celi bez szyb wypełnionej wodą w samej bieliźnie, polewany zimną wodą. 23 września 1993 roku Sąd Wojewódzki w Krakowie stwierdza nieważność wyroku. Ks. Julian Wójtowicz został skazany za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego i przebywał w komunistycznym więzieniu 2 lata 9 miesięcy i 12 dni, od 5 maja 1952 od 17 lutego 1955.

Helena Kokurewicz - Odwet Górski

Helena Kokurewicz urodziła się 16 maja 1923 roku w Kosowie w województwie Stanisławowskim, w rodzinie inteligenckiej. Jej ojcem był Mieczysław Kokurewicz, matką Olga z domu Hnatyszak. Zbigniewa Makusza-Woronicza (założyciela „Odwetu Górskiego), poznała w Poznaniu, będąc jeszcze studentką na tamtejszym Uniwersytecie. On to polecił jej dostarczenie do Ambasady Amerykańskiej pakietu dokumentów. Mimo tego, że dokumenty nie zostały przez nią dostarczone, została aresztowana 5 maja 1952 r. Na mocy wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie z 21 lutego 1953 r. za działalność na szkodę państwa polskiego, z zamiarem przekazania dokumentów stanowiących tajemnicę państwową i wojskową, skazana została na 13 lat więzienia, utratę praw przez 5 lat oraz przepadek mienia. Przebywała w więzieniu Montelupich w Krakowie oraz w Fordonie w Bydgoszczy. Na mocy postanowienia Zgromadzenia Sędziów Najwyższego Sądu Wojskowego z dnia 9 grudnia 1955 r. wyrok złagodzono do kary 3 lat i 4 miesięcy więzienia.

Jan Adamczyk - Odwet Górski

Jan Adamczyk, pseud. „Gryf”,, urodził się 13 stycznia 1919 w Zbludzy, w rodzinie chłopskiej, ojciec Wojciech, matka Zofia z d. Majchrzak. W 1938 zdał egzamin maturalny w II Państwowym Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Nowym Sączu, oraz został powołany do wojska. Wziął udział w kampanii wrześniowej. W okresie 29.09.43 do 15.01.45 na terenie gminy Kamienica działał w konspiracyjnej organizacji AK „Kuźnia”. Po wyzwoleniu wstąpił do wojska, po kursie Wyższej Szkoły Oficerskiej w Rembertowie, został porucznikiem, następnie był wykładowcą w Szkole Piechoty w Krakowie. W 1948 był podejrzany o współudział w sabotażu w tartaku w Kamienicy. W 1952 został aresztowany za współpracę z nielegalną organizacją „Odwet górski” i wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie w 1953 został skazany na 15 lat więzienia. Z powodu choroby psychicznej zwolniony w 1956.

Julia Adamczyk - Odwet Górski

Julia Adamczyk ur. 24 luty 1926 rok w Zbludzy, córka Wojciecha. Rodzona siostra Marii, Jana i Władysława Adamczyków ze Zbludzy. Aresztowana 25 kwietnia 1952 roku w Opolu na zlecenie WUBP w Krakowie za przynależność do Odwetu Górskiego. Przewieziona do Krakowa do więzienia na Montelupich. Zwolniona po kilku miesiącach z powodu braku dowodów.

Władysław Adamczyk - Odwet Górski

Władysław Adamczyk, pseud. Granit, ur. 6 stycznia 1924 roku w Zbludzy, syn Wojciecha i Zofii Majchrzak. Rolnik i cieśla. Od 1943 do 1945 łącznik AK, kapral. Ujawnił się w 1945 roku. Członek Odwetu Górskiego od października 1951 do aresztowania 14 maja 1952 roku. Oskarżony o nielegalne posiadanie broni palnej i o przynależność do Odwetu Górskiego, „organizacji mającej na celu zmianę przemocą ludowo-demokratycznego ustroju Państwa Polskiego oraz walkę z komunizmem”. W 1952 Wojskowy Sad Rejonowy w Krakowie skazuje go na 11 lat oraz utratę praw publicznych na 5 lat i przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Państwa. Przebywał w więzieniu we Wronkach i w Strzelcach Opolskich, skąd został zwolniony 7 maja 1956 roku. Sąd Wojewódzki w Krakowie na rozprawie 7 października 1996 unieważnia wyrok. Władysław Adamczyk działał na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

Ryszard Baran - Odwet Górski

Ryszard Baran, ur.17.05. 1924 roku w Nowym Sączu, syn Tadeusza i Stefanii z domu Tomaszek, księgowy. W 1945 roku został powołany do wojska i skierowany do Wojskowej Technicznej Szkoły Lotniczej w Boernerowie-Bemowie koło Warszawy. Po jej ukończeniu skierowany do 3. Pułku Myśliwskiego w Gdyni. Zdemobilizowany w 1948 roku. W marcu 1948 rozpoczyna pracę w Państwowym Tartaku w Kamienicy, powiat Limanowa, jako księgowy. Aresztowany 26 kwietnia 1952 roku za przynależność do Odwetu Gorskiego. Rejonowy Sąd Wojskowy w Krakowie skazał go 20 września 1952 na dwa lata więzienia.19 grudnia 1952 roku z więzienia na Montelupich został przeniesiony do Ośrodka Pracy Więźniów w Brzeszczach.

Bronisław Basta - Odwet Górski / Polska Armia Odwet

Bronisław Basta syn Józefa i Marii z domu Bodziona, ur 6.04. 1928 roku w Kadczy. Zamieszkały Kadcza 5.

Marian Basta - Polska Armia Odwet / Odwet Górski

Marian Basta syn Józefa i Marii z domu Bodziona, ur. 14.02.1918 roku w Gostowicy. Zamieszkały Kadcza 14

Stanisław Basta - Polska Armia Odwet / Odwet Górski

Stanisław Basta syn Józefa i Marii z domu Bodziona ur.8.05.1924 roku w Kadczy. Zamieszkały Kadcza 5

Józef Basta - Odwet Górski / Polska Armia Odwet

1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6