Odwet Górski i Polska Armia Odwet

Odwet Górski – polska patriotyczna, niepodległościowa organizacja antykomunistyczna, działająca od czerwca 1951 do maja 1952 roku na terenie powiatu limanowskiego, a także nowosądeckiego. Dowódcą Odwetu Górskiego był Zbigniew Makusz-Woronicz pseud. Montana. Głównym miejscem spotkań (siedzibą sztabu) był budynek państwowego tartaku w Kamienicy, powiat limanowski, a najważniejszymi zadaniami organizacji były: konsolidacja środowisk patriotycznych, antykomunistycznych, zbieranie informacji o antypolskiej, komunistycznej działalności poszczególnych osób oraz organizacji czy instytucji w celu przekazania ich aliantom (Stany Zjednoczone, Wielka Brytania).

Zasadniczym celem członków Odwetu Górskiego było odzyskanie przez Polskę niepodległości. Nie posiadamy obecnie informacji, czy Odwet Górski był oddolnym ruchem patriotycznym, czy powstał z inspiracji służb specjalnych w celu zniszczenia, zastraszenia polskich patriotów z terenu powiatu limanowskiego i nowosądeckiego. Od 24 kwietnia do 9 maja 1953 roku aresztowano 40 osób. Zapadło 17 wyroków, 2 osoby otrzymały wyrok śmierci, 3 osoby dożywocie, 1 osoba – 15 lat więzienia, 3 osoby – 13 lat, 1 osoba – 12 lat, 2 osoby – 10 lat, 1 osoba – 8 lat, 2 osoby – 2 lata, 1 osoba – 1 rok. Odnośnie pozostałych 23 aresztowanych osób obecnie nie mamy danych.

Organizację Odwet Górski rozpracowywał Wydział III Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie, zakładając sprawę agenturalną pod kryptonimem Tartak. Do aresztowania członków Odwetu Górskiego przyczynili się pozyskani Tajni Współpracownicy: Woda (Rybka Stanisław, ojciec Jan, matka Zofia Migacz, ur. 1 maja 1919 w Łącku, zam. Kamienica 245), Jesion (?), Kuba (Ajdukiewicz Mieczysław, ojciec Władysław, matka Barbara Jędrzejek, zam. Nowy Sącz, Ogrodowa 70, związany z grupą Dymla Wiarusy i z grupą Srebrnego), Wicher (Śmierciak Franciszek, ojciec Tomasz, matka Aniela Matusiak, ur. 8 września 1922 w Bulowicach, pow. Bielsko-Biała, zam. Mordarka 169, żołnierz AK/BCH), Kołowski (?), Kalina (Józef Opyd syn Wawrzyńca, Kamienica), Szary (?) oraz pracownicy PUBP w Limanowej i Nowym Sączu oraz Departamentu III MBP.

Polska Armia Odwet – tajna niepodległościowa organizacja o charakterze zbrojnym i partyzanckim, pod koniec swojego istnienia antykomunistyczna grupa przetrwania. Powstała na Sądecczyźnie jesienią 1951, działała do 10 lipca 1955 roku. Dowódcą organizacji był Stanisław Perełka, pseud. Dębiński. Powstała z inspiracji dowódcy Odwetu Górskiego Zbigniewa Makusza Woronicza, pseud. Montana, który zakładał, że Odwet będzie składał się z kilku oddziałów i działał w kilku powiatach. Polska Armia Odwet była ostatnim partyzanckim oddziałem antykomunistycznym na terenie ziemi limanowskiej, sądeckiej oraz nowotarskiej.

Pliki do pobrania:

Aktualności

Wojciech Jop - Odwet Górski / Polska Armia Odwet

Wojciech Jop syn Józefa i Marii z domu Rusin, ur. 3.04.1906 roku w Gaboniu.Rolnik, robotnik. Brał udział w wonie obronnej 1939 roku. Internowany przez Niemców, w 1940 roku uciekł z niemieckiego obozu. W 1943 roku aresztowany przez gestapo w Nowym Saczu, zwolniony z braku dowodów. Ukrywał się do 1945 roku. Aresztowany 12 kwietnia 1952 roku w Olszance pow. Nowy Targ w mieszkaniu krewnej Katarzyny Cup u której się ukrywał i osadzony w więzieniu w Nowym Sączu, później w więzieniu Mantelupich w Krakowie. Oskarżony o przemyt i nielegalne przekraczanie granicy z Polsko-Czechosłowacją od jesieni 1947 do jesieni 1950 , nielegalne posiadanie broni od stycznia 1945 roku do października 1950 „Parabellum” od października 1950 do 12 kwietnia 1952 pistoletu „Czeska Zbrojowka”, utrzymywanie kontaktów z członkami Odwetu Górskiego. 29 sierpnia 1952 został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie na 10 lat więzienia i dwa lata pozbawienia praw publicznych. Od 1953 roku przebywał w więzieniu w Wiśniczu, gdzie zachorował na gruźlice płuc. Ze względu na stan zdrowia udzielono mu przerwy w odbywaniu kary od 19 października 1954 roku do 19 kwietnia 1955 roku. Ponownie odbywa karę więzienia od 27 sierpnia 1955 roku w Krakowie, później został przewieziony do więzienia w Sztumie. 22 maja 1953 zastosowano amnestię i złagodzono mu wyrok na 6 lat i 8 miesięcy więzienia, a na podstawie amnestii z 27 kwietnia 1956 złagodzono mu wyrok na 3 lata i 4 miesiące. Wojciech Jop wyszedł z więzienia 19 czerwca 1956 roku.

Józef Jurkowski - Odwet Górski

Józef Jurkowski, ur. 30 października 1922 roku w Podegrodziu, syn Jana i Kunegundy z domu Łatka, siostry Maria, Kunegunda i Teresa. Kolega Stanisława Perełki, pseud. Dębiński, późniejszy dowódca Polskiej Armii Odwet. Od października 1949 roku listonosz Urzędu Pocztowego w Podegrodziu. Późną jesienią 1951 roku rozpoczyna współpracuję z Odwetem Górskim w charakterze łącznika, ma również zbierać informacje o lokalnych członkach partii komunistycznej, Rady Narodowej, funkcjonariuszach MO i ludziach ich popierających. Na polecenie przełożonego, kierownika agencji pocztowej w Podegrodziu Antoniego Franczyka, ma za zadanie skontaktować Franciszka Króla, pseud. Skalny, ze Stanisławem Perełką, którego chce pozyskać do Odwetu Górskiego. Józef Jurkowski zostaje aresztowany 27 kwietnia 1952 i osadzony w więzieniu na Mantelupich w Krakowie Oddział II. Oskarżony jest o pomoc „kontrrewolucyjnemu związkowi przestępczemu pod nazwą Odwet Górski mającemu na celu walkę z ustrojem Polski Ludowej drogą dywersji, sabotażu i szpiegostwa” oraz pomoc w skontaktowaniu się z „Perełką Stanisławem […] byłym członkiem N.S.Z-towskiej bandy Ognia”. 17 września 1952 skazany na karę 6 lat więzienia, utratę praw publicznych i obywatelskich na dwa lata oraz całkowity przepadek mienia.
30 kwietnia 1992 roku Sąd Wojewódzki III Wydział Karny w Krakowie stwierdza nieważność orzeczeń Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie z 1952 i stwierdza, że Józef Jurkowski pomagał organizacji dążącej do uzyskania niepodległego bytu Państwa Polskiego i w 1993 roku przyznaje odszkodowanie w wysokości 120 milionów złotych (obecnie 12 tysięcy, czyli 400 zł za miesiąc przebywania, a później również pracy w więzieniu) „tytułem odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznane krzywdy”

Eugeniusz Konstanty - Polska Armia Odwet /Odwet Górski TW Ptak

Franciszek Kroczek - Odwet Górski

Wanda Kukawska - Odwet Górski

Tomasz Łatka - Odwet Górski

Konstanty Łatka - Odwet Górski

Józef Michalik - Odwet Górski

Franciszek Majerski - Odwet Górski / Polska Armia Odwet

Franciszek Majerski, ur. 18 września 1912 roku w Jazowsku, zmieszały w Kadczy 78. Syn Wincentego i Marii z domu Psonak. Rolnik. Zatrzymany 24 kwietnia 1952 roku za udzielenie pomocy Polskiej Armii Odwet, „nielegalnej organizacji pod dowództwem Perełki Stanisława w ten sposób, że przyjął od członka tej organizacji Basty Stanisława na przechowanie 4 jednostki broni palnej – trzy pistolety i strzelba myśliwska – za co otrzymał wynagrodzenie”. Wynagrodzeniem były dwa kilogramy kiełbasy, które otrzymał od Stanisława Basty (kiełbasa pochodziła ze zrabowanych świń z PGR-u w Rogach). Franciszek Majerski 22 września 1952 został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie na 10 lat więzienia i utratę praw publicznych i obywatelskich na 5 lat.

Witold Maciejowski - Odwet Górski

1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6