Strona główna
english
polski

Odwet Górski i Polska Armia Odwet

Odwet Górski – polska patriotyczna, niepodległościowa organizacja antykomunistyczna, działająca od czerwca 1951 do maja 1952 roku na terenie powiatu limanowskiego, a także nowosądeckiego. Dowódcą Odwetu Górskiego był Zbigniew Makusz-Woronicz pseud. Montana. Głównym miejscem spotkań (siedzibą sztabu) był budynek państwowego tartaku w Kamienicy, powiat limanowski, a najważniejszymi zadaniami organizacji były: konsolidacja środowisk patriotycznych, antykomunistycznych, zbieranie informacji o antypolskiej, komunistycznej działalności poszczególnych osób oraz organizacji czy instytucji w celu przekazania ich aliantom (Stany Zjednoczone, Wielka Brytania).

Zasadniczym celem członków Odwetu Górskiego było odzyskanie przez Polskę niepodległości. Nie posiadamy obecnie informacji, czy Odwet Górski był oddolnym ruchem patriotycznym, czy powstał z inspiracji służb specjalnych w celu zniszczenia, zastraszenia polskich patriotów z terenu powiatu limanowskiego i nowosądeckiego. Od 24 kwietnia do 9 maja 1953 roku aresztowano 40 osób. Zapadło 17 wyroków, 2 osoby otrzymały wyrok śmierci, 3 osoby dożywocie, 1 osoba – 15 lat więzienia, 3 osoby – 13 lat, 1 osoba – 12 lat, 2 osoby – 10 lat, 1 osoba – 8 lat, 2 osoby – 2 lata, 1 osoba – 1 rok. Odnośnie pozostałych 23 aresztowanych osób obecnie nie mamy danych.

Organizację Odwet Górski rozpracowywał Wydział III Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie, zakładając sprawę agenturalną pod kryptonimem Tartak. Do aresztowania członków Odwetu Górskiego przyczynili się pozyskani Tajni Współpracownicy: Woda (Rybka Stanisław, ojciec Jan, matka Zofia Migacz, ur. 1 maja 1919 w Łącku, zam. Kamienica 245), Jesion (?), Kuba (Ajdukiewicz Mieczysław, ojciec Władysław, matka Barbara Jędrzejek, zam. Nowy Sącz, Ogrodowa 70, związany z grupą Dymla Wiarusy i z grupą Srebrnego), Wicher (Śmierciak Franciszek, ojciec Tomasz, matka Aniela Matusiak, ur. 8 września 1922 w Bulowicach, pow. Bielsko-Biała, zam. Mordarka 169, żołnierz AK/BCH), Kołowski (?), Kalina (Józef Opyd syn Wawrzyńca, Kamienica), Szary (?) oraz pracownicy PUBP w Limanowej i Nowym Sączu oraz Departamentu III MBP.

Polska Armia Odwet – tajna niepodległościowa organizacja o charakterze zbrojnym i partyzanckim, pod koniec swojego istnienia antykomunistyczna grupa przetrwania. Powstała na Sądecczyźnie jesienią 1951, działała do 10 lipca 1955 roku. Dowódcą organizacji był Stanisław Perełka, pseud. Dębiński. Powstała z inspiracji dowódcy Odwetu Górskiego Zbigniewa Makusza Woronicza, pseud. Montana, który zakładał, że Odwet będzie składał się z kilku oddziałów i działał w kilku powiatach. Polska Armia Odwet była ostatnim partyzanckim oddziałem antykomunistycznym na terenie ziemi limanowskiej, sądeckiej oraz nowotarskiej.

Pliki do pobrania:

Aktualności
Józef Opyd ur. 22.03.1926 w Kamienicy, syn Józefa i Karoliny. Pracownik Państwowego Tartaku w Kamienicy. Przystąpił do Odwetu Górskiego w październiku 1951 roku, przybrał pseud. Bystry. Od momentu aresztowań w kwietniu 1952 roku członków Odwetu Górskiego ukrywał się. Aresztowany 9 lipca 1954 roku.


Władysław Olchawa, pseud. Góral, Twardy, ur. 6 września 1925 roku w Olszance, syn Wojciecha i Franciszki z domu Golanka. Zamieszkały Olszanka 16. Rolnik. 4 kwietnia 1947 w PUBP w Nowym Sączu ujawnił swoją przynależność do niepodległościowych, antykomunistycznych oddziałów partyzanckich Stanisława Piszczka, pseud. Okrzeja, i Mariana Mordarskiego, pseud. Śmig, oraz zdał broń. Aresztowany 16 kwietnia 1952 „jako podejrzany o przynależność do kontrrewolucyjnej organizacji”. Oskarżony o udzielanie pomocy Polskiej Armii Odwet – Stanisława Perełki, posiadanie pistoletu TT (styczeń–czerwiec 1947) oraz pistoletu P.38 (od czerwca 1947 do października 1951). Oskarżony o podjęcie pozorowanej współpracy z UB i udzielenie informacji o tym Wojciechowi Jopowi oraz poinformowanie go o tym, że ma za zadanie ustalenie jego miejsca pobytu, „co stanowiło tajemnicę państwową”. 23 września 1952 roku został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie na dożywotnie więzienie i utratę praw publicznych i obywatelskich na lat 5 oraz przepadek mienia na rzecz Skarbu Państwa.


Piotr Olszak syn Piotra i Marii z domu Świechowska, ur. 5.04.1917 roku w Mokrej Wsi. Zamieszkały Podegrodzie 111.


Józef Olszak syn Piotra i Marii z domu Świechowska, ur. 22.10.1919 roku w Mokrej Wsi gm. Podegrodzie. Zamieszkały Naszacowice 10.


Anna Stachoń córka Józefa i Marii z domu Potoniec, ur. 15.09.1916 roku w Jadamwoli. Zamieszkała Olszanka 53 pow. Nowy Sącz.


Stanisław Skoczeń syn Józefa i Marii z domu Kościsz, ur,31.03.1925 roku w Podegrodziu. Zamieszkały Podegrodzie 3a pow. Nowy Sącz.